Viêm mũi dị ứng là một trong những bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở những đô thị lớn do ô nhiễm không khi, thời tiết thay đổi.
Tại Phòng khám đa khoa Vạn Phước Cửu Long, Bác sĩ CKI Trần Phú Thuận – Chuyên khoa Tai Mũi Họng đã có những chia sẻ dễ hiểu và khoa học về căn bệnh viêm mũi dị ứng: từ cơ chế bệnh sinh, triệu chứng điển hình đến các phương pháp kiểm soát hiệu quả, giúp người bệnh nâng cao nhận thức và sống khỏe hơn mỗi ngày
Viêm mũi dị ứng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống nếu không điều trị đúng cách
Viêm mũi dị ứng là tình trạng viêm niêm mạc mũi do phản ứng quá mức của hệ miễn dịch với các chất gây dị ứng trong môi trường như:
- Phấn hóa
- Bụi nhà, mạt bụi
- Lông thú cưng
- Nấm mốc, thời tiết lạnh, ẩm, ô nhiễm không khí
Bệnh có thể xuất hiện theo mùa hoặc quanh năm, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, công việc, sinh hoạt và có thể làm giảm chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị đúng cách
Triệu chứng thường gặp – Dấu hiệu nhận biết bệnh
Dưới dây là những biểu hiện điển hình mà người bệnh viêm mũi dị ứng có thể gặp, bao gồm:
- Hắt hơi từng tràng
- Chảy nước mũi trong
- Nghẹt mũi, ngứa mũi
- Ngứa mắt, chảy nước mắt
- Có thể kèm theo ho, đau họng nhẹ, ù tai hoặc đau đầu
Triệu chứng thường xuất hiện theo mùa (do phấn hoa) hoặc quanh năm (do bụi nhà, mạt bụi). Ở một số trường hợp, triệu chứng có thể kéo dài, xuất hiện nhiều lần trong ngày, ảnh hưởng đến tâm lý, chất lượng giấc ngủ và sinh hoạt hằng ngày
Cơ chế bệnh sinh: Vì sao lại bị viêm mũi dị ứng?
Khi những dị nguyên xâm nhập vào mũi, cơ thể sẽ giải phóng các chất trung gian hoá học như histamine cùng nhiều chất trung gian khác gây viêm niêm mạc mũi và dẫn đến hàng loạt các triệu chứng khó chịu.
Nghiên cứu từ tạp chí Cummings Otolaryngology và PubMed cho thấy, yếu tố di truyền đóng vái trò quan trọng, và viêm mũi dị ứng thường đi kèm với các bệnh lý dị ứng khác như:
- Hen phế quản
- Viêm kết mạc dị ứng
- Viêm da cơ địa
Điều trị và kiểm soát viêm mũi dị ứng như thế nào?
Theo Bác sĩ CkI Trần Phú Thuận, để điều trị hiệu quả bệnh viêm mũi dị ứng, cần kết hợp giữa kiểm soát môi trường sống, dùng thuốc đúng cách và điều chỉnh lối sống khoa học
- Tránh dị nguyên: Đây là biện pháp nền tảng. Giữ vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh nuôi thú cưng trong phòng kín, sử dụng máy lọc không khí, và đeo khẩu trang khi ra ngoài giúp hạn chế tiếp xúc dị nguyên và vệ sinh mũi đúng
- Điều trị nội khoa: Thuốc kháng histamin, corticosteroid xịt mũi, thuốc thông mũi có thể giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả. Theo khuyến cáo , việc dùng thuốc cần có chỉ định từ bác sĩ, tránh lạm dụng gây tác dụng phụ.
Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ theo chỉ định của Bác sĩ để tránh dụng phụ và lờn thuốc
- Liệu pháp miễn dịch đặc hiệu (Desensitization): áp dụng với các trường hợp viêm mũi dị ứng nặng hoặc không đáp ứng điều trị thông thường. Phương pháp này giúp cơ thể thích nghi dần với dị nguyên và làm giảm mức độ phản ứng dị ứng và tần suất tái phát
Sống khỏe cùng Viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng không đe dọa tính mạng, nhưng nếu không kiểm soát tốt sẽ kéo dài, gây ảnh hưởng đến cuộc sống. Người bệnh nên:
- Khám chuyên khoa Tai Mũi Họng định kỳ
- Tuân thủ phác đồ điều trị
- Tập thể dục nhẹ nhàng, ăn uống cân bằng, dầy đủ dưỡng chất
- Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, tránh tiếp xúc với khói thuốc, chất kích thích
Viêm mũi dị ứng là bệnh lý mạn tính nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu người bệnh hiểu rõ, điều trị đúng và có lối sống khoa học. Việc chủ động phòng tránh dị nguyên và hợp tác điều trị nội khoa cùng Bác sĩ sẽ giúp người bệnh sống khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống
Hiểu đúng – Điều trị đúng – Sống khỏe cùng viêm mũi dị ứng
